Evcil Hayvanlar ve Çocuklar

Çocuğun sosyalleşmesi için evcil hayvan yararlı mıdır? Evcil hayvan ile büyüyen çocukların avantajları/dezavantajları nelerdir?

Yaşantımızı evcil dostlarımızla paylaşmayı severiz. Kimi zaman biz onları isteriz ve sahipleniriz, kimi zaman ise onlar bizimle yaşamaya karar verir ve bir bakarız ki evimize yerleşmişler! Aramızdaki bağ kuvvetlenir, iletişim kanalı açılır. Bu iletişim kanalı, çocuklar için oldukça çekici ve farklıdır.

Çocuklar, çevrelerindeki her birey ile iletişim biçimini tanımlamayı sever. Annesinden, babasından, büyükannesinden hangi tepkileri alacağını bilir, bir adım sonrasını mutlaka dener. Örneğin bir çocuk, annesinden yalnızken, diğer aile bireyleri yanında, evde konuk varken, birlikte dışarıdayken neleri nasıl isteyebileceğini ve alabileceğini küçük denemeler ile bulur, tanımlar. Evde daha çok bulunduğundan sınırlarını daha kolay kavrayarak, “hayır” cevabını net olarak alabilirken, dışarıda ailenin başka insanların bakışını da önemsediğini kavradığında “hayır”ları ağlayarak, bağırarak, diğer insanların ilgisini de toplayarak kırmaya çalışabilir, aileyi zorlayabilir.

Aile ile sözel iletişim yolu ile anlaşan çocuk, büyüklerin göz ardı etme eğiliminde olduğu söz ötesi iletişimi de çok iyi kullanır. Hayvanlar ile de bu nedenle çok iyi anlaşır.

Onları izler, sınırlarını anlamak için denemelerde bulunur. Hangi davranışında hayvanın uzaklaştığını, hangi davranışında yakınlaştığını, nasıl bir ses çıkarttığını gözlemler. Söz ötesi iletişimi, sözel iletişim kadar etkin kullanmayı pratik hale getirir. Hayvanların çocuklara karşı hoşgörüsü yüksektir. Çocuğa yardımcı olurlar.

Özellikle 1-2 yaşlarında, çocuğun kendi başına yürüyebildiği, sözel ifadenin ise gelişmekte olduğu dönemde bir hayvan ile iletişimde olmak çocuk için yararlıdır. Bu pencereye gelen bir kuş, evin paylaşıldığı bir kedi, köpek olabilir. Çocuk, farklı bireyler ile yaşamı paylaşmayı, onları farklı özellikleri ile kabul etmeyi öğrenir. Bununla birlikte aynı dönemde çocuk yeni fark ettiği her şeye, herkese dokunmak isteyecektir. Balık, kaplumbağa, hemstır gibi hayvanlar bakmak için uygun olmayabilir.

Okul öncesi dönemde kuş, balık, kaplumbağa gibi hayvanları sahiplenmek çocukta sorumluluk duygusunu arttırmaya, büyüme ve gelişmelerini gözlemlemelerine, zamanın akışını fark etmelerine, canlıların özelliklerini kavramalarına yardımcı olur.

8-10 yaşından sonra ise daha geniş kapsamlı sorumlulukları edinebilecekleri için kedi, köpek gibi hayvanları sahiplenebilirler fakat hayvanın bakımını yürütürken yine de yardıma ihtiyaç duyarlar. Sorumluluklarını takip etmelerinin gerekliliğini öğrenirler.

Bazı çocuklar ise...

Kimi çocuklar ise sosyal-duygusal gelişim alanında, dil gelişim alanında yaşıtlarından daha düşük tempoda ilerler. 2 yaşından sonra kendisini hala sözler ile anlatmada, 3 yaşından sonra hala arkadaşları ile iletişim kurmakta zorlanan, yaşıtlarından beklenen davranışları gözleyemediğimiz çocuklar için aileler alternatif arayışlara girerler. Bir hayvan ile hayatı paylaşmak bir çözüm olarak görünebilir fakat değildir.

Çocuğun çevresindeki insanlar ile iletişimini arttıracak çözüm önerilerine ihtiyacı varken, bir hayvan ile iletişim kurması, desteklenmesi ve aşılması gereken bu durumu daha konforlu yaşaması yönünde imkan sağlayabilir. Destek ihtiyacını arttırabilir.